.jpg)
Na afloop van de première van DOOR HET STOF treffen we Laus Steenbeke backstage. Hij straalde.
Door Robert Frieser
‘Meestal heb je op een première net wat meer spanning, waardoor het soms nét niet de beste voorstelling is. Maar vanavond was het eigenlijk precies andersom. Dit was onze mooiste voorstelling tot nu toe. We hebben echt een hele mooie première gespeeld. Iedereen is blij, iedereen is trots.’
Bijzonder aan deze productie is dat het publiek de voorstelling twee keer beleeft: vanuit het perspectief van de textielbaronnen én vanuit de arbeiders. ‘Dat is heel bijzonder om te spelen. Je begint in feite steeds opnieuw. In het eerste deel start het publiek als het ware blanco. Maar na de wissel, in het tweede deel, hebben ze voorkennis. Dan voelen ze de spanningen veel scherper, herkennen ze de verwijzingen en snappen ze de onderlinge verhoudingen nog beter. Je voelt in de zaal dat het publiek dan veel actiever meeleeft. Het werkt enorm.’
Over zijn rol is Laus bescheiden, maar duidelijk. ‘Ik speel een van de fabrikanten. Waarschijnlijk Jannink, ik mocht logeren bij Van Heek op het Schuttersveld, maar historisch gezien begon de staking bij Jannink, dus ik ga ervan uit dat ik hem vertolk. Het bijzondere is: niemand in dit stuk is puur slecht. Dat vind ik mooi aan deze voorstelling.'
'Iedereen heeft zijn eigen achtergrond, zijn eigen opvoeding, zijn eigen overtuigingen. Mijn personage wil het beste doen voor de mensen, maar hij doet dat op zijn manier. En dat botst uiteindelijk met de belangen van de arbeiders. Maar hij doet het niet uit kwaadwillendheid. Dat dubbele maakt het spelen mooi en gelaagd.’
Over de historische staking is hij goed geïnformeerd: ‘Die was hard. 39 fabrieken gingen plat. Ze pasten toen de tactiek toe om niet alleen de stakers naar huis te sturen, maar iedereen. Daarmee drukten ze de druk volledig op de arbeiders. Keihard, maar effectief.’
De voorbereiding op de voorstelling begon pas kort voor de zomer: ‘We zijn begonnen met z'n allen, met een eerste lezing. Dat was één dag voor de repetities begonnen. Vanaf dat moment hadden we het script in handen en zijn we gaan bouwen. Op 26 mei zijn we gestart met repeteren. Vanaf daar is het snel gegaan.’
Het speelschema is pittig: ‘We spelen vijf dagen per week. En per avond spelen we het twee keer, steeds met die wissel in perspectief. Dat maakt deze voorstelling echt iets bijzonders. Je hebt ook de kans om je in de tweede ronde te revancheren als je voelt dat er in de eerste ronde iets niet lekker liep. Dan knal je de tweede er gewoon vol in.’
‘En het groeit nog steeds,’ zegt Laus tenslotte. ‘Als je vaker komt kijken, zie je steeds kleine veranderingen. Geen grote koerswijzigingen, maar kleine nuances. Afhankelijk van de sfeer, het publiek, hoe je je voelt als speler. Dat houdt het levend. Zo'n lange dialoog als die we spelen — ja, daar begint het mee: dat je hem uit je hoofd leert. Maar het echte spel zit in de nuances, in het contact met elkaar en met het publiek.’
